همانطور که می‌دانید در زندگی مشترک یکی از تکالیفی که برعهده مرد است، پرداخت نفقه می‌باشد. اما در صورتی که زن و شوهر بخواهند از هم جدا شوند و فرزند مشترکی داشته باشند، چه بر سر نفقه فرزندان خواهد آمد؟ ما در این مقاله قصد داریم نفقه فرزند بعد از طلاق را بررسی کنیم و نحوه دادخواست آن را توضیح دهیم.
قانون نفقه فرزندان پس از طلاق والدین
در قانون معین شده است که نفقه فرزندان پس از طلاق بر عهده پدر می‌باشد. از آنجایی که حق حضانت به صورت پیش فرض با پدر است، در این شرایط به نظر منطقی می‌رسد که پرداخت نفقه فرزند را پدر برعهده داشته باشد.
اما در صورتی که حضانت با توافق پدر بر عهده مادر باشد، این شبهه پیش می‌آید که حق حضانت بر عهده پدر است یا مادر؟ برای پاسخ به این سوال باید بگوییم که حتی اگر حضانت را مادر برعهده بگیرد، باز هم طبق ماده 1199 قانون مدنی، پدر ملزم به پرداخت نفقه فرزند است؛ مگر اینکه مادر خود قصد کند که نفقه فرزند را بپردازد.
در برخی شرایط ممکن است یک وکیل طلاق توافقی باتجربه در مشهد به مادر پیشنهاد کند که برای جلب رضایت پدر جهت دریافت حق حضانت فرزندان متعهد شود که نفقه آن‌ها را خودش پرداخت کند.
نفقه فرزند دختر و نفقه فرزند پسر بعد از طلاق تا چه زمانی برعهده پدر است؟
باید بدانید که پرداخت نفقه به صورت کلی بر عهده پدر است و پس از طلاق والدین نیز این مسئله وجود دارد. تنها تفاوت میان فرزند دختر و پسر است. نفقه فرزند پسر تا 18 سالگی و نفقه فرزند دختر تا زمان ازدواج بر عهده پدر خواهد بود.
اما در صورتی که فرزند پسر هم پس از سن 18 سالگی اقدام به تحصیل در دانشگاه کند، هزینه تحصیل و مخارج او را پدر ملزم است که پرداخت نماید. اگر پدر توانایی پرداخت نفقه را داشته باشد اما از این کار امتناع نماید، دادگاه می‌تواند بین 3 ماه تا 1 سال برای پدر حبس در نظر بگیرد.
در صورتی که پدر متعهد به پرداخت نفقه فرزند نباشد، مادر می‌تواند با دریافت شماره وکیل طلاق در مشهد و مراجعه به او، اقدام به طرح شکایت از پدر کرده و او را ملزم به پرداخت نفقه نماید.
نفقه فرزند بعد از طلاق چقدر است؟
ما نمی‌توانیم به طور کلی بگوییم که چه میزان نفقه به فرزندان اختصاص پیدا می‌کند. در واقع میزان نفقه فرزند هم مانند زن با توجه به نیازهای فرزند و سطح خانواده تعیین می‌شود؛ اما این میزان باید برای تامین خوراک، پوشاک، تحصیل و ضروریات فرزند کافی باشد. برای تعیین میزان نفقه فرزندان باید کارشناسی نفقه انجام شود و پس از آن دادگاه میزان نفقه را تعیین خواهد کرد.
نفقه فرزند دختر پس از فوت همسرش
در صورتی که فرزند دختر ازدواج کند دیگر نفقه او بر عهده پدرش نخواهد بود. در صورتی که همسر دختر فوت کند و فرزند دختر مستمری شوهر فوت شده‌اش را دریافت کند، باز هم نفقه او بر عهده پدر نخواهد بود.
نفقه فرزند پس از فوت پدر
در صورتی که پدر فوت کند و یا تمکن مالی لازم برای پرداخت نفقه فرزند را نداشته باشد، آن زمان است که پرداخت نفقه فرزندان بر عهده اجداد پدری خواهد بود. اگر اجداد پدری هم استطاعت پرداخت نفقه را نداشته باشند، آن زمان پرداخت نفقه فرزند بر عهده مادر قرار خواهد گرفت.
بر همین اساس اگر مادر هم توانایی پرداخت نفقه فرزند را نداشته باشد، اجداد مادری باید نفقه فرزندان را پرداخت نمایند.
نحوه دادخواست نفقه فرزند بعد از طلاق
برای دادخواست نفقه فرزند بعد از طلاق می‌توان دو حالت را در نظر گرفت. حالت اول در صورتی که فرزند خود توانایی ثبت دادخواست را داشته باشد و حالت دوم زمانی است که مادر نفقه فرزندان را مطالبه می‌کند.
طرح دعوا نفقه توسط خود فرزند
این طرح دعوا و ثبت دادخواست در صورتی است که فرزند بالغ شده و سفیه نباشد. در واقع تنها سن در اینجا ملاک نبوده و فرزند باید رشید باشد. در واقع فرزندان تا 18 سالگی مشمول پرداخت نفقه توسط پدر هستند و عموما نیز پیش از آن نمی‌توانند طرح دعوا کنند زیرا از نظر دادگاه علارغم رسیدن به سن بلوغ، رشید نشده‌اند. مگر اینکه بتوانند از دادگاه حکم رشد بگیرند.
اما همانطور که گفتیم پس از 18 سالگی فرزند پسر در صورت تحصیل و فرزند دختر تا زمان ازدواج می‌تواند از پدر نفقه دریافت نماید. به همین منظور نیز پس از 18 سالگی و رشید شدن، فرزندان می‌توانند خود اقدام به دعوی نفقه از پدر کنند.
طرح دعوا نفقه توسط مادر
در صورتی که حضانت فرزند بر عهده مادر باشد، مادر می‌تواند به نمایندگی از فرزند دادخواست نفقه به دادگاه ثبت کند.
نوع ولادت فرزند و نفقه او
در ادامه می‌خواهیم تاثیر نوع ولادت فرزند را بر نفقه او بررسی کنیم:
نفقه فرزند نامشروع
فرزند نامشروع دارای نفقه نخواهد بود. زیرا ممکن است پدر نسبی او همسر خانم نباشد. در صورتی که نسب فرزند اثبات شد، حق نفقه فرزند بر عهده پدر واقعی او خواهد بود.
نفقه فرزندخوانده
در صورتی که خانواده تصمیم به آوردن فرزندی از بهزیستی گرفته باشند، نفقه فرزند بر عهده پدر خواهد بود و باید مطابق با سایر فرزندان آن خانواده به فرزندخوانده هم نفقه تعلق بگیرد.
نفقه فرزند ناشی از لقاح مصنوعی
در صورتی که فرزند با نوع لقاح مصنوعی ولادت پیدا کند، مانند فرزندان دیگر دارای حق نفقه می‌باشد و اگر نفقه به آن‌ها پرداخت نشود، حق شکایت خواهند داشت.
سخن پایانی
ما در این مقاله تلاش کردیم تمامی شرایط نفقه فرزند بعد از طلاق را مورد بررسی قرار دهیم. همانطور که گفتیم نفقه فرزندان حداقل تا 18 سالگی بر عهده پدر خواهد بود و در صورت عدم پرداخت نفقه توسط پدر، فرزندان حق شکایت از او را دارند و می‌توانند حق حبس پدر را از دادگاه دریافت نمایند.
